انواع قیر ها
انواع قیرها :
در حقیقت قیرها با پایه نفتی، به سه دسته عمده زیر تقسیم می‌شوند:
قیرهای محلول مانند قیرهای MC، RC، SC
قیرهای امولسیونی مانند قیرهای CMS، CRS، CSS.
قیرهای خالص مانند قیرهای با درجه نفوذ مثل 70-60 و قیرهای PG مانند 30-75
قیر چیست؟
انواع قیر چه کاربردهایی دارند و هر کدام برای رفع چه مشکلاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ در دنیای امروزی، قیر به یکی از کاربردی‌ترین موادی تبدیل شده است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته و به‌واسطه ویژگی‌های بی‌نظیری مانند چسبندگی عالی و نفوذناپذیری بالا در برابر آب، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. انواع قیر و کاربرد آن بر اساس نحوه تولید، ویژگی‌ها و قابلیت‌ها، مشخصات فیزیکی و شیمیایی و… باهم متفاوت هستند. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم تا با معرفی هرکدام به شما کمک کنیم که بهترین گزینه را برای رفع نیازهایتان انتخاب کنید
انواع قیر و کاربرد آنها :
به صورت کلی قیرها بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی، دسته‌بندی شده و از تنوع بالایی نیز برخوردارند. در حقیقت قیرها با پایه نفتی، به سه دسته عمده زیر تقسیم می‌شوند:
- قیرهای محلول مانند قیرهای MC، RC، SC
- قیرهای امولسیونی مانند قیرهای CMS، CRS، CSS
- قیرهای خالص مانند قیرهای با درجه نفوذ مثل 70-60 و قیرهای PG مانند 30-75
لازم به ذکر است که هر کدام از این موارد، قابلیت‌ها و کاربردهای متفاوتی داشته و در موقعیت‌های متفاوتی مورد استفاده قرر می‌گیرند. درست است که انواع قیر ها از نظر فاکتورهای مختلفی باهم تفاوت دارند؛ با اینجال اما مهم‌ترین مشخصات فنی آنها را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- گرانروی Viscosity
- میزان کشش Ductility
- درجه نفوذ Penetration
- نقطه اشتعال Flash Point
- نقطه نرمی Softening Point
- وزن مخصوص Specific Gravity
- حلالیت یا درجه خلوص قیر Solubilit
- نقطه شکست Fraass Breaking Point
- اثر حرارت و هوا روی قیر Thin Film Over Test
- و…
قیر نفتی و قیر طبیعی
این قیر عموما از نفت خام به دست آمده و با نام قیر تقطیری نیز شناخته می‌شود؛ همچنین لازم به ذکر است که این ماده، محصول دو مرحله تقطیر نفت خام در برج تقطیر است. در مرحله نخست، تقطیر که در فشاری نزدیک به فشار اتمسفر انجام می‌شود، مواد سبکی مانند بنزین و پروپان از نفت خام جدا می‌شوند. مرحله دوم نیر که در فشار خلأ انجام می‌شود، ترکیبات سنگین مانند گازوئیل و نفت سفید خارج می‌شوند.
به یاد داشته باشید که قیر طبیعی نیز نوعی قیر است که در اثر تبدیل تدریجی نفت خام و تبخیر مواد فرار آن در اثر گذشت سال‌های بسیار زیاد به دست می‌آید و در مقایسه با قیر تقطیری از دوام بیشتری برخوردار است. قیرهای طبیعی می‌توانند به صورت دریاچه‌ای وجود داشته باشد و یا از معادن استخراج شود.
از مهم‌ترین کاربردهای قیر طبیعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کشاورزی
صنعت بازیافت
راه و جاده‌سازی
صنعت حمل‌ونقل
صنعت ساختمان‌سازی
استفاده به عنوان سوخت
عایق‌بندی تجهیزات مختلف
استفاده در صنایع کک سازی
استفاده در صنایع ایزولاسیون مانند صنعت نفت و گاز
و…
قیر دمیده
قیر دمیده نیز یکی از انواع قیر است که در مرحله آخر عمل تصفیه، در اثر دمیدن هوای داغ به قیر خالص به دست می‌آید. هوای داغ با دمای 200 تا 300 درجه توسط لوله‌های سوراخ‌دار به محفظه حاوی قیر دمیده شده و در اثر این فرآیند، هیدروژن موجود در مولکول‌های هیدروکربورهای قیر، با اکسیژن هوا ترکیب شده و با تشکیل آب، عمل پلیمریزاسیون اتفاق می‌افتد. این قیر از درجه نفوذ کمتری نسبت به قیر خالص برخوردار است اما نرمی بیشتری داشته و نسبت به تغییرات دمایی حساسیت کمتری نشان می‌دهد.
«از مهم‌ترین کاربردهای قیر دمیده می‌تواند به ساختن ورق‌های پوشش بام، ساختن باتری ماشین، اندودکاری و… اشاره کرد»
قیر مخلوط یا محلول
قیر محلول در حقیقت مخلوطی از قیر و یک حلال مناسب مانند نفت سفید یا بنزین است که در دمای محیط به شکل مایع بوده و در انواع آسفالت‌های پوششی و… استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که میزان گیرش و سفت شدن این قیر به نوع محلول آن بستگی دارد.
قیر حل شده، در ماده‌ای مانند بنزین، به سرعت سفت می‌شود؛ زیرا بنزین به سرعت تبخیر می‌شود. به همین دلیل، به این نوع قیرها در اصطلاح قیر تندگیر (RC) نیز گفته می‌شود. در مقابل نیر قیرهایی که در موادی مانند نفت، حل شده و دیرتر سفت می‌شوند، قیر کندگیر (MC) نامیده می‌شوند.
قیر امولسیون
قیر امولسیون چیست؟ امولسیون نیز در اصل نوعی قیر محلول است که در آن قیر با آب و یک ماده امولسیون ساز ترکیب می‌شود؛ این ماده امولسیون ساز در حدود ۰٫۳ تا ۰٫۵ درصد وزن قیر را تشکیل می‌دهد. نمک قلیایی اسیدهای آلی یا نمک آمونیم مهم‌ترین مواد امولسیون ساز هستند که در این نوع قیرها استفاده شده و باعث باردار شدن ذرات آنها می‌شوند.
در اصل باردار شدن ذرات قیر باعث می‌شود که یکدیگر را دفع کرده و به صورت کره‌هایی با قطر یک‌صدم تا یک‌هزارم میلی‌متر در آب شناور باشند. این قیر قدرت آلایندگی کمتری داشته و به همین دلیل، خطر اشتعال پایین‌تری نیز دارد. از مهم‌ترین کاربردهای قیر امولسیونی می‌توان به تولید آسفالت‌های سرد، عایق‌کاری و… اشاره کرد.
براساس دسته‌بندی دیگری مانند تقسیم بندی براساس منشأ، این مواد در سه دسته قیرهای طبیعی، نفتی و قطرانی قرار می‌گیرند. قیرهای طبیعی شامل قیرهای دریاچه‌ای، قیر سنگ‌ها و گیلسونایت‌ها هستند. قیرهای نفتی نیز شامل قیر خالص، قیر دمیده، قیر امولسیونی و قیرهای محلول و درنهایت، قیرهای قطرانی نیز شباهت بالایی با قیر نفتی دارند.
قیمت انواع قیر
همانطور که گفتیم انواع قیر از ویژگی‌های متعددی برخوردارند و با توجه به فاکتورهای مختلفی مانند درجه خلوص، درجه نرمی، اشتعال‌پذیری و… در دسته‌بندی‌های متفاوتی قرار می‌گیرند؛ به همین دلیل قیمت آنها نیز تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار دارد.
مهم‌ترین عواملی که در تعیین قیمت انواع قیر مؤثر هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میزان عرضه و تقاضا
- نوع قیر و مشخصات فنی آن
- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی
- کاربردهای قیر و هدف استفاده از آن
- برند و شرکت تولیدکننده یا استخراج کننده
- نرخ ارز و نوسانات آن و میزان واردات و صادرات
- و
جمع‌بندی نهایی
قیرها از جمله مواد هیدروکربنی هستند که به‌واسطه داشتن ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون چسبندگی عالی، نفوذناپذیری در برابر رطوبت و آب و… کاربردهای صنعتی متعددی دارند. این مواد بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که مهم‌ترین آنها منشأ تولید است و بر این اساس قیرها به سه دسته اصلی قیرهای طبیعی، قیرهای نفتی و قیرهای قطرانی تقسیم می‌شوند.
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با انواع قیر ها و کاربردی که هر کدام از آنها می‌توانند داشته باشید، آشنا کرده و به تمامی سوالات شما در این زمینه نیز پاسخ دهیم. امیدواریم که مطالب گفته شده برای شما مفید بوده باشد. چنانچه در مورد هر یک از مطالب گفته شده با سوالی مواجه شدید و یا موضوعی وجود داشت که تمایل داشتید در مورد آنها بیشتر بدانید، با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشیم